Nadmorskiej Kolej Wąskotorowa - Pod parą od 1896 r.

Początki kolei dojazdowych na Pomorzu Zachodnim.

Na mocy ustawy parlamentu pruskiego z 28 lipca 1892 r. podjęto uchwałę o budowie pierwszych niepaństwowych linii kolei dojazdowych na Pomorzu Zachodnim. W 1895 r. rozpoczęto budowę pierwszej linii, łączącej Gryfice z nadmorskim kąpieliskiem Niechorze, którą oddano do użytku już po roku. 1 lipca 1896 r. kolej wąskotorowa po raz pierwszy wyruszyła w trasę. Pierwotnie wąskotorówka poruszała się po torach o rozstawie 750 mm, dopiero w 1912 r. poszerzono rozstaw szyn do 1000 mm, co znacznie usprawniło transport towarowy pomiędzy Gryficami i Niechorzem. Dynamiczny rozwój kolei na początku XX w. w znacznym stopniu przyczynił się do rozwoju gospodarki regionu Pomorza Zachodniego. W 1913 r. wydłużono linię wąskotorówki na odcinku z Niechorza do Trzebiatowa, zapewniając w ten sposób turystom stałe połączenie kolejowe do nadmorskich miejscowości.  

Kolejka ocalona od zapomnienia.

W latach powojennych transport kolejowy stał się mało rentowny i został zdominowany przez transport samochodowy. Z powodu braku inwestycji infrastruktura i tabor wąskotorowy zaczęły ulegać stopniowej dewastacji. Aby zapobiec całkowitemu zniszczeniu Gryficka Kolej Dojazdowa została wpisana 11 maja 1995 r. do rejestru zabytków. Sytuacja ta nie zmieniła jednak złej kondycji Gryfickiej Kolei Dojazdowej i gdy w latach 90-tych utrzymanie linii kolejowej Gryfice-Trzebiatów przestało się opłacać, PKP postanowiły pozbyć się wąskotorówki. Jedna z ofert kupna kolejki nadeszła aż z Kenii. Przed ostatecznym upadkiem nadmorską wąskotorówkę uratował samorząd gminy Rewal, podpisując w 2002 roku z Dyrekcją PKP oraz Ministrem Skarbu umowę o nieodpłatnym przejęciu taboru wraz z infrastrukturą i linią kolejową Gryfice- Trzebiatów, o łącznej długości 61 km. 29 maja 2002 r. wąskotorówka powróciła na tory, tym razem już jako własność gminy Rewal. Niestety z powodu złego stanu technicznego mostu na Redze w Nowielicach oraz zdewastowanych torowisk nie udało się uruchomić zamkniętej w 1999 r. trasy na odcinku Pogorzelica-Trzebiatów. Wieloletni brak inwestycji i remontów spowodował ogólną zapaść nadmorskiej kolejki, wymagającą  ogromnych nakładów finansowych, zbyt dużych, jak na budżet nadmorskiej gminy, liczącej zaledwie 3,5tys.mieszkańców. 

Rewitalizacja, czyli powrót do dawnej świetności.

Nowe perspektywy  i szanse rozwoju dla rewalskiej kolejki otworzyły się dopiero w 2004 r. po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej. Gmina Rewal, przy współpracy z Zachodniopomorskim Urzędem Marszałkowskim wystąpiła o dotacje unijne i przystąpiła do jednej z największych inwestycji ostatnich lat - rewitalizacji Nadmorskiej Kolei Wąskotorowej. Prace remontowe zostały rozpoczęte w dniu 01.06.2011 r. W ramach 3-letnich prac rewitalizacyjnych zmodernizowano starą linię kolejową o długości 10 km na trasie Trzęsacz-Pogorzelica i odnowiono tabor kolejowy: 6 wagonów i 2 lokomotywy Lxd2. Stare wagony zostały odrestaurowane i wyposażone w ogrzewanie oraz nowoczesne toalety. Lokomotywy i wagony otrzymały nowe barwy. Ponadto wyremontowano 2 zabytkowe budynki dworcowe w Rewalu i Pogorzelicy oraz wybudowano 3 nowe dworce: w Trzęsaczu, Śliwinie i Niechorzu- przy latarni morskiej. Na dworcach znajdują się kasy  biletowe i punkty informacji turystycznej, które działają w miesiącach wakacyjnych. Niestety, zabytkowego dworca w Niechorzu nie zdołano odremontować ze względu na trudności z niestabilnym, osuwającym się gruntem, na które napotkały ekipy remontowe podczas prac rewitalizacyjnych. Dworzec w Niechorzu jest obecnie poddany kompleksowemu remontowi, który ma się zakończyć do 2026 r. Dodatkowo w tym roku naprawie głównej poddana zostanie również lokomotywa parowa Px48 3913, która jest własnością Gminy Rewal. 

Nadmorska Kolej Wąskotorowa dzisiaj.

W 2013 r. na mocy uchwały Rady Gminy Rewal powołano spółkę Nadmorska Kolej Wąskotorowa, która jest obecnie operatorem przewozów koleją wąskotorową na 40 -kilometrowej trasie Gryfice-Pogorzelica. 

Regularny sezon przewozowy Nadmorskiej Kolei Wąskotorowej rozpocznie się w tym roku 27 kwietnia i potrwa do 29 września. W tym czasie pociągi kursować będą codziennie, według rozkładu jazdy. Nadmorska wąskotorówka wyjeżdżać będzie codziennie z zajezdni w Gryficach, a po dotarciu do Trzęsacza pociąg kursować będzie wahadłowo 5 razy, na 10- kilometrowej trasie, pomiędzy Trzęsaczem i Pogorzelicą. Ostatni kurs będzie kursem powrotnym do bazy technicznej w Gryficach. Po sezonie głównym, od października pociągi kursować będą w trybie posezonowym, w określonych terminach, a także w okresie Świąt Bożego Narodzenia i Nowego Roku. 

Nie tylko przewozy

Zgodnie z założeniami statutowymi, głównym zadaniem Nadmorskiej Kolei Wąskotorowej Sp. z o.o. jest organizacja przewozów turystycznych na trasie Gryfice-Pogorzelica oraz zarządzanie infrastrukturą: linią kolejową, taborem oraz dworcami. Nadmorska Kolej Wąskotorowa spełnia również rolę kulturotwórczą i społeczną, organizując liczne wydarzenia kulturalne oraz imprezy rekreacyjne zarówno dla mieszkańców gminy Rewal, jak i turystów. Na dworcach kolejowych i w pociągach organizowane są różnego rodzaju imprezy i wydarzenia, takie jak koncerty, inscenizacje z udziałem grup rekonstrukcji historycznych oraz animacje i pokazy, przeznaczone dla najmłodszych pasażerów. 

Oferta

W ofercie Nadmorskiej Kolei Wąskotorowej znajduje się szeroki wybór usług promocji, zniżki na przejazdy rodzinne oraz rabaty na przejazdy dla grup zorganizowanych. 

Voucher

Voucher to specjalna oferta promocyjna, polegająca na umożliwieniu korzystania ze zniżek przy zakupie biletów wstępu do wybranych parków atrakcji, znajdujących się na szlaku nadmorskiej wąskotorówki. Dzięki współpracy Nadmorskiej Kolei Wąskotorowej  z partnerami z branży turystycznej, kupując bilet na przejazd pociągami NKW dołączany jest ozdobny voucher, na którym znajdują się kupony rabatowe do 4 parków atrakcji. Voucher dystrybuowany jest również w kasach biletowych poszczególnych parków atrakcji, biorących udział w projekcie.

Czas trwania promocji: 01.06- 29.09.2024 r.

Edukacyjna Podróż w Czasie 

Oferta promocyjna obejmuje  wycieczkę dla grup zorganizowanych: uczniów szkół podstawowych, średnich oraz zielonych szkół. Celem projektu jest przekazanie informacji o historii, tradycjach i bogactwie nadmorskiego regionu w ciekawy sposób oraz w promocyjnych cenach. Do dyspozycji uczestników projektu są 3 pakiety tematyczne. W podstawowej wersji Edukacyjna Podróż w Czasie składa się z 2 części, obejmujących przejażdżkę koleją wąskotorową oraz wykład o "Poszukiwaczach Bursztynu"  w muzeum Rybołówstwa Morskiego w Niechorzu. W bardziej rozbudowanej formie wycieczki uczniowie mogą dodatkowo poznać historię ruin średniowiecznego kościoła i zobaczyć efekty walki człowieka z żywiołem w Multimedialnym Muzeum na Klifie w Trzęsaczu lub dowiedzieć się o życiu motyli, poznając ich zwyczaje i tajemnice w Motylarni w Niechorzu.

Kolej na Seniora

Od 2022 r. jest dostępna specjalna oferta promocyjna dla emerytów i rencistów, skierowana do turystów z grupy wiekowej 60+ wypoczywających na rewalskim wybrzeżu. Dzięki współpracy z partnerami z branży turystycznej, grupy, składające się z co najmniej 15 seniorów mogą skorzystać z oferty, obejmującej zwiedzanie wybranych atrakcji turystycznych na szlaku nadmorskiej wąskotorówki. Zaletą projektu jest nie tylko korzystna cena, zawierająca rabaty, ale również pomoc w zaplanowaniu i zorganizowaniu kompleksowej wycieczki. Dodatkowym atutem jest fakt, że w czasie zwiedzania grupa poruszać się będzie wyłącznie kolejką, bez konieczności korzystania z dodatkowych środków transportu, takich jak busy lub autokary. Obecnie do dyspozycji seniorów są 2 wersje wycieczki, dostępne w 6 wersjach, zróżnicowanych pod względem czasowym i lokalizacyjnym.

Trasa 

Linia Nadmorskiej Kolei Wąskotorowej z Gryfic do Pogorzelicy przebiega przez 3 gminy Powiatu Gryfickiego: Gryfice, Karnice i Rewal, łącząc ze sobą 13 miejscowości i 15 stacji. Całkowita długość aktywnej linii kolejowej wynosi 39,5 km.  Całkowity czas podróży w jedną stronę to 1 godz. 54 min. Do dyspozycji pasażerów są 2 trasy turystyczne. 

Trasa Gryfice – Pogorzelica. 

Jest to trasa dłuższa, obejmująca wszystkie 15 stacji. W sezonie przewozowym, trwającym od początku maja do końca września kolej wyjeżdża codziennie o godz. 8:40 pierwszym kursem ze stacji Gryfice Wąsk. Po dotarciu do Pogorzelicy pociąg kursuje dalej wahadłowo na trasie nadmorskiej pomiędzy Pogorzelicą i Trzęsaczem. Ostatni kurs, który rozpoczyna się o godz. 17:45 w Pogorzelicy jest kursem powrotnym do zajezdni w Gryficach. Pociąg kończy bieg na stacji Gryfice Wąsk. o godz. 19:40. 

Linia kolejowa wiedzie przez stuletni las mieszany oraz przez pola uprawne i pastwiska. Na trasie pomiędzy Gryficami i Trzęsaczem, która nie została zmodernizowane w projekcie rewitalizacji, można zobaczyć jeszcze zabytkowe szyny z poprzedniej epoki.  Pociąg porusza się z minimalną prędkością, która sprzyja podziwianiu malowniczych krajobrazów i wykonywaniu ciekawych zdjęć. 

Stacje na trasie Gryfice- Pogorzelica.

1. Gryfice
2. Popiele
3. Rybokarty
4. Niedźwiedziska
5. Modlimowo
6. Paprotno
7. Karnice
8. Dreżewo
9. Trzęsacz
10. Rewal
11. Śliwin
12. Niechorze Latarnia
13. Niechorze Gł.
14. Pogorzelica Sandra
15. Pogorzelica

Trasa Trzęsacz - Pogorzelica 

Jest to trasa nadmorska o długości 9,9 km przebiegająca przez 5 miejscowości gminy Rewal i łącząca ze sobą 7 stacji.

Pierwszy pociąg z Trzęsacza do Pogorzelicy odjeżdża o godz. 10:00.

Przejazd pomiędzy dwiema skrajnymi stacjami: Trzęsaczem i Pogorzelicą trwa  34 minuty. 

Po osiągnięciu stacji krańcowych następuje przestawienie lokomotywy.

Ostatni kurs pociągu z Pogorzelicy do Trzęsacza jest o godz. 17:45. Jest to jednocześnie kurs powrotny do zajezdni w Gryficach. 

Na trasie Trzęsacz- Pogorzelica znajduje się wiele zabytków architektury oraz atrakcji turystycznych. Do miejsc szczególnie wartych odwiedzenia należą m.in.

Latarnia morska z 1866 r. w Niechorzu

Ruiny średniowiecznego kościoła na Klifie w Trzęsaczu

Kościół neogotycki z 1896 r. w Trzęsaczu

Zespół Pałacowy z zabytkowym parkiem w Trzęsaczu

Stacje na trasie Gryfice- Pogorzelica.

1. Trzęsacz (dworze i peron z wiatą)
2. Rewal (dworzec i peron z wiatą)
3. Śliwin (dworzec)
4. Niechorze Latarnia (dworzec)
5. Niechorze Główne (peron z wiatą)
6. Pogorzelica Sandra (peron)
7. Pogorzelica (dworzec)