GOSPODARKA

1 października br. w Polsce zacznie obowiązywać system kaucyjny. Nie wszyscy konsumenci zdają sobie sprawę z tego, jakimi regułami będzie się rządzić. Eksperci podkreślają jednak, że podejście społeczeństwa jest pozytywne, choć wdrażaniu systemu towarzyszą pewne obawy. Ich zdaniem nie da się pewnie uniknąć na początku błędów i frustracji, ale pozytywne jest już to, że system zacznie działać.

Europa, choć często postrzegana jako zacofana gospodarczo, wciąż posiada przemysł zdolny do rywalizacji z USA i Chinami. Przemysł europejski, generujący 20% PKB i zatrudniający 35 milionów osób (czyli prawie tyle, ile ludzi mieszka w Polsce), stanowi fundament unijnej gospodarki. Stany Zjednoczone zatrudniają jedynie 13 milionów ludzi w przemyśle i odpowiada on za 11-12% amerykańskiego PKB.

Grupa ORLEN podejmuje działania na rzecz ochrony klimatu i środowiska w celu osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 r., zgodnie z założeniami Porozumienia Paryskiego. „ORLEN ogłosił nową strategię do 2035 roku, która pokazuje pragmatyczne podejście do założeń zrównoważonej transformacji energetycznej” - powiedział Jakub Ruszel z grupy ORLEN podczas gdańskiego kongresu PowerConnect Energy Summit.

Na początku 2025 roku Polska wraz z Danią i Cyprem objęła przewodnictwo w Radzie Unii Europejskiej, które potrwa do 30 czerwca. W programie polskiej prezydencji pojawiły się dwa kluczowe dla unijnej polityki energetycznej hasła - bezpieczeństwo i konkurencyjność. W pierwszym odcinku tegorocznego cyklu podcastów E.ON Talks eksperci dyskutują, jak te elementy mogą wpływać na tempo i skuteczność transformacji energetycznej.

W lutym 2025 roku wydobycie ropy naftowej z polskiego złoża B3 przekroczyło 5 mln ton. ORLEN Petrobaltic eksploatuje je nieprzerwanie od 31 lat na potrzeby energetyczne naszego kraju. Ropa znajduje się tam na głębokości 1450 m pod dnem Bałtyku, a głębokość morza sięga 80 m.

Aż 60% polskich konsumentów oczekuje od firm większej aktywności w informowaniu o działaniach proekologicznych. W obliczu rosnącej świadomości ekologicznej przejrzystość i konkretne inicjatywy w zakresie zrównoważonego rozwoju stały się kluczowe dla wiarygodności przedsiębiorstw. Badanie Circular Voice*, przeprowadzone przez Stena Recycling w pięciu krajach, w tym w Polsce, pokazuje, że firmy muszą wzmocnić swoje zaangażowanie w promowanie gospodarki obiegu zamkniętego (GOZ).

Aktualnie UE przegrywa w globalnym wyścigu konkurencyjności i innowacyjności: jest już daleko w tyle za USA i Chinami, a niebawem mogą ją przegonić Indie. „Stoimy w obliczu egzystencjalnego zagrożenia, jeżeli nie podejmiemy szybkich działań takich jak zmniejszenie kosztów energii i obciążeń regulacyjnych” - alarmuje w najnowszym raporcie Mario Draghi, były prezes Europejskiego Banku Centralnego. Wielu ekspertów żywi nadzieję, że konieczne reformy zostaną rozpoczęte przez Polskę podczas jej prezydencji w UE.

Stabilne i przewidywalne prawo, dostęp do przyszłościowych łowisk oraz zrównoważone zarządzanie to warunki konieczne do rozwoju polskiego rybołówstwa dalekomorskiego - wskazywali uczestnicy debaty w Centrum Prasowym PAP. Eksperci zgodnie podkreślili, że sektor rybołówstwa jest bardzo istotny w kontekście globalnego bezpieczeństwa żywnościowego.

Rok 2024 miał być początkiem oddechu dla branży transportowo-spedycyjnej. Jednak rzeczywistość brutalnie zweryfikowała optymistyczne prognozy. Firmy logistyczne, a także transportowe i spedycyjne zmagają się z kryzysem finansowym, a przewidywania na 2025 rok nie przynoszą rewolucyjnych zmian. Co czeka branże TSL w ciągu nadchodzących 12 miesięcy?

Sezon grzewczy w Polsce wiąże się z powracającym co roku problemem palenia odpadów w gospodarstwach domowych, a w konsekwencji z zanieczyszczeniem powietrza, którym oddychamy. Najnowsze dane pokazują, że ta praktyka wciąż jest stosunkowo powszechna, choć niewiele osób otwarcie się do niej przyznaje. Badanie, zrealizowane przez firmę badawczą Zymetria na zlecenie RLG na reprezentatywnej grupie Polaków zamieszkujących wsie i małe miasteczka, ujawniło, że choć jedynie 6% respondentów deklaruje spalanie odpadów w piecu lub na podwórku, niemal połowa z nich (46%) potwierdza lub przypuszcza, że ich sąsiedzi stosują taką praktykę - 14% respondentów wskazuje, że problem dotyczy wielu osób w ich najbliższym otoczeniu, 10% potwierdza, że przynajmniej jeden z ich sąsiadów spala odpady, a kolejne 22% zauważa symptomy świadczące o tym, że sąsiad mógłby to robić, takie jak specyficzny kolor czy zapach dymu.

Od 2020 roku widać w Polsce trend zmiany budynków biurowych w mieszkalne. Eksperci z INWI szacują, że od dwóch lat liczba takich konwersji rośnie o ok. 10-15% rdr. Ponadto przewidują, że w ciągu 2-5 lat nastąpi jej podwojenie, przy utrzymującym się ww. wzroście w najbliższym roku. To oznacza, że przekształcone obiekty mogą stanowić zauważalny procent miejskich inwestycji. W pierwszej kolejności przeobrażeniom będą ulegać budynki stare i nieefektywne energetycznie. Zmiany będą najbardziej widoczne w największych miastach, ale przeobrażenia nie ominą też średnich i małych miejscowości. Ten trend jest już mocno ugruntowany Europie Zachodniej, a adaptacje budynków biurowych na cele mieszkaniowe stają się normą.

W tym roku zakupy w ramach Black Friday chce zrobić 64,2% Polaków i to jest niewielki wzrost w stosunku do zeszłego roku. Natomiast 18,9% Polaków nie ma zamiaru korzystać tego dnia ze specjalnych promocji. Z kolei 16,9% respondentów nie podjęło jeszcze decyzji. W tym roku największe zainteresowane „czarnopiątkowymi” ofertami wyrażają przede wszystkim osoby w wieku 18-34 lat z dużych miast. Do tego widać, że ich średnie zarobki wynoszą w granicach średniej krajowej. Ponadto w tej grupie dominują osoby z wyższym bądź ze średnim wykształceniem.

Zimą pierwsze spółki wychodzą z budową na morze, a rząd zapowiada wytyczenie kolejnych obszarów na Bałtyku pod następną fazę rozwoju morskiej energetyki wiatrowej, poza dwiema już realizowanymi. „Powstaje raport o stanie zagospodarowanie obszarów morskich, który da nam podstawy do merytorycznej decyzji o wyznaczeniu nowych obszarów dla rozwoju morskich farm wiatrowych na Bałtyku” - zadeklarował Arkadiusz Marchewka, wiceminister infrastruktury na Konferencji Offshore Wind Poland.

Polskie firmy dostrzegają stale rosnące znaczenie pracowników spoza UE, jednocześnie potrzeba bardziej transparentnego i stabilnego prawa migracyjnego staje się coraz bardziej paląca dla planowania rozwoju przedsiębiorstw. Świadczą o tym zaprezentowane 19 listopada w PAP wyniki badania sondażowego „Migranci w polskich firmach. Praktyki, prognozy i bariery zatrudnienia. Doświadczenia pracodawców”. Sondaż, który przeanalizował duże i średnie polskie firmy zatrudniające obcokrajowców, został przeprowadzony przez Fundację EWL, Legalito oraz Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego.

Już szósty rok z rzędu Grupa Żabka opublikowała raport na temat bieżącej realizacji jej Strategii Odpowiedzialności. W sprawozdaniu za 2023 r. właściciel i operator największej w Polsce sieci sklepów convenience omawia silny, pozytywny wpływ jej działalności na rozwój polskiej gospodarki. Z opracowania można również dowiedzieć się, że Żabka chce pomóc Polakom zmienić nawyki żywieniowe na lepsze w ramach nowego programu „Porcja DobreGO!”.

Dynamika podwyżek cen w sklepach sukcesywnie rośnie. W lipcu br. codzienne zakupy zdrożały rdr. średnio o 3,9%, w czerwcu – o 3,1%, w maju – o 2,9%, a w kwietniu – o 2,4%. Autorzy ww. analizy są pewni tego, że trend wzrostowy nie ustąpi. Przewidują też, że w grudniu ogólny poziom inflacji podniesie się do ok. 5%, a w przyszłym roku ma szansę nawet sięgnąć 10%. Ostatecznie może wpłynąć na to wiele czarnych scenariuszy. Ciągle pojawiają się nowe czynniki, które zwiększają koszty funkcjonowania sklepów i producentów. Dlatego wojna cenowa na rynku coraz mniej chroni portfele klientów. A do tego ceny detaliczne podbijać może ryzyko wzrostu rachunków za nośniki energii, a także niebezpieczeństwo kolejnej podwyżki płacy minimalnej.

W I połowie br. liczba wniosków złożonych do CEIDG ws. założenia jednoosobowej działalności gospodarczej spadła o ponad 3% w porównaniu z analogicznym okresem ub.r. Zdaniem ekspertów, wpływ na to mogły mieć obawy o wzrastające koszty prowadzenia biznesu. Część osób wstrzymuje się z działaniem i przypatruje się dalszemu rozwojowi sytuacji gospodarczej. W ww. okresie o prawie 6% wzrosła liczba wniosków dot. wznowienia JDG. Według znawców tematu, przyczyniły się do tego takie kwestie, jak lepsza koniunktura i poprawa nastrojów konsumenckich. Ponadto eksperci dodają, że na dane trzeba patrzeć nieco szerzej. W I półroczu 2024 roku zlikwidowano blisko 100 tys. tego typu firm, ale jednocześnie ponad 150 tys. zostało założonych. Zatem ostateczny bilans wcale nie wygląda źle.

Rada UE wprowadziła zmiany w dotychczas obowiązujących sankcjach związanych z agresją Federacji Rosyjskiej na Ukrainę. Tym razem uderzają one w Białoruś z uwagi na jej rosnące zaangażowanie w konflikt zbrojny na naszej wschodniej granicy. Zmiany dotyczą transportu konkretnych kategorii towarów z i do Białorusi oraz uwarunkowań wobec pojazdów, które mogą go wykonywać.

Obserwacja zachowań ponad 2,8 mln konsumentów wykazała, że w pierwszych pięciu miesiącach br. ruch w centrach i galeriach handlowych w całej Polsce zwiększył się o 9,5% rdr. Aż 13 województw odnotowało wzrosty, a tylko 3 wykazały spadki. Do tego jeszcze bardziej niż wizyt przybyło unikalnych klientów. Liczba tych ostatnich urosła o 17,3% rdr. Pod tym względem 11 województw jest na plusie, a 5 – na minusie. Niektórzy eksperci komentujący ww. wyniki potwierdzają, że sytuacja omawianych obiektów widocznie się poprawiła. Przekonują też, że nawet wzrost inflacji w bieżącym kwartale nie jest w stanie zagrozić temu sektorowi.

Owoce z polskich plantacji są już w sklepach. Borówka wysoka to ulubiony superowoc świata, który od blisko 50 lat uprawiany jest w naszym kraju. Jesteśmy jako Polacy, z wynikiem 1,83 kg na osobę, jej największymi konsumentami na świecie. Jesteśmy też jako kraj jej wielkim eksporterem. Od 8 lat branża otwiera sezon 1 lipca, pokazując światu degustację w wykonaniu najmłodszego w swoim gronie.

20 lat Polski w Unii Europejskiej. Polska Strefa Inwestycji na wspólnym rynku europejskim było tematem przewodnim konferencji organizowanej przez Kostrzyńsko - Słubicką Specjalną Strefę Ekonomiczną. Dyskusja służyła podsumowaniu działań, które miały miejsce ale też rozmowom o przyszłości polskiej gospodarki. Warto przypomnieć, że w latach 90 bezrobocie na terenach zachodniej Polski wynosiło nawet 40 procent. - Każde miejsce pracy, nawet dorywcze w tamatym czasie miało duże znaczenie dla każdej rodziny ale też i społeczności lokalnej. Dziś rozmawiamy o budowaniu nowoczesnej gospodarki opartej na technologiach i sztucznej inteligencji. Lokalny samorząd a także agendy rządowe dziś wspierają mały i średni biznes przez różne instrumenty, bo on jest podstawą rozwoju lokalnych samorządów - mówi Łukasz Szeląg z Wojewódzkiej Rady Rynku Pracy w Szczecinie.

Ponad 44 tysiące ukraińskich firm rozpoczęło w Polsce działalność według danych Polskiego Instytutu Ekonomicznego w okresie od stycznia 2022 roku do grudnia 2022. W 2023 roku niemal co dziesiąta powstająca firma była zakładana przez obywatela Ukrainy. Polska i Ukraina w UE mają wiele wspólnych obszarów gospodarczych. Ostatnie lata to znaczący wzrost aktywności gospodarczej i społecznej.

W I kw. br. blisko 16% wniosków dotyczących założenia jednoosobowej działalności gospodarczej wpłynęło do rejestru CEIDG od osób mających obywatelstwo inne niż polskie. W analogicznym okresie ubiegłego roku odsetek ten wyniósł 14,5%. Zdecydowanie najwięcej takich przypadków dotyczyło Ukraińców. Od stycznia do marca tego roku było ich 9 tysięcy, a rok wcześniej – blisko 8 tys. Na kolejnych pozycjach w tym zestawieniu znajdują się Białorusini oraz Niemcy. Według znawców tematu, wpływ na liczbę otwieranych tego typu działalności przez obcokrajowców będzie miała sytuacja na naszym rynku pracy. Z kolei co do tego, czy tego typu przedsiębiorców będzie u nas dalej przybywać, zdania ekspertów są nieco podzielone.

Mikroprzedsiębiorstwa i małe firmy najbardziej obawiają się rosnących kosztów prowadzenia działalności, na co wskazuje obecnie ponad 41% ankietowanych. Tak wynika z raportu pt. „Obawy oraz niepokoje mikroprzedsiębiorstw i małych firm”. Na drugim miejscu, z blisko 40% wynikiem, wskazywani są nierzetelni kontrahenci. Podnoszenie składek na ZUS niepokoi nieco ponad 28% badanych podmiotów. Z kolei najmniejsze powody do zmartwień to takie kwestie, jak niestabilność polityczna kraju, kontakty z bankami lub firmami leasingowymi oraz spowolnienie gospodarcze.

Wyjście ze standardowego podejścia do rozwoju w poszukiwaniu przełomowych rozwiązań palących problemów społecznych i środowiskowych wymaga znacznych nakładów finansowych. Świat potrzebuje jednak rozwiązań tworzących nowe rynki, dlatego powstały publiczne programy oferujące zarówno wsparcie dotacyjne, jaki i kapitałowe, z przeznaczeniem na współfinansowanie rozwoju projektów deep-tech. Publiczne fundusze przeznaczone na wsparcie projektów deep-tech mają kluczowe znaczenie dla rozwoju innowacyjnych technologii, które mogą zmieniać oblicze gospodarki i społeczeństwa. Projekty deep-tech, oparte na zaawansowanych dziedzinach nauki, takich jak sztuczna inteligencja, biotechnologia, nanotechnologia czy kwantowa informatyka, mają potencjał rewolucjonizowania różnych sektorów, od zdrowia i przemysłu, po transport i energetykę. Dowiedz się, jakie możliwości publicznego finansowania deep-techów oferują obecnie europejskie i polskie programy i fundusze.

W ostatnich latach obserwujemy znaczący wzrost popularności komunikacji miejskiej w Polsce. Zgodnie z badaniami przeprowadzonymi przez Krajowy Rejestr Długów, ponad 86 procent Polaków w przedziale wiekowym od 15 do 70 lat korzysta z transportu publicznego codziennie lub kilka razy w tygodniu. Szczególnie młodzi ludzie, w wieku od 15 do 25 lat, deklarują niemalże 96-procentowe wykorzystanie tego środka transportu.