Ochrona zdrowia w Polsce ma być bardziej oparta na jakości. Obowiązująca od roku ustawa zostanie zmieniona

– Ustawa o jakości to krok milowy, jeżeli chodzi o zarządzanie jakością i kreowanie polityki jakości wśród placówek ochrony zdrowia w Polsce. Do tej pory, mimo wielu prób podejmowanych przez placówki ochrony zdrowia do kreowania tej polityki, do poprawiania procesów, do kształtowania tych procesów wobec wysokiej jakości, czy to w obszarze monitorowania zdarzeń niepożądanych, czy badania satysfakcji pacjenta, czy polepszania ścieżek diagnostycznych pacjentów, nie było takiego aktu, który by systematyzował, wskazywał kierunki, jak to robić – mówi w wywiadzie dla agencji Newseria Biznes Sylwia Gołaś-Olszak, dyrektor Segmentu Administracja Publiczna w Wolters Kluwer Polska. – Oczywiście nie sama ustawa o jakości kształtuje całą sferę jakościową, ale też rozporządzenia, zarządzenia, normy jakościowe czy nowe standardy akredytacyjne.

Z początkiem stycznia tego roku, wraz z ustawą o jakości, weszły w życie nowe regulacje dotyczące akredytacji szpitali i przychodni POZ. Akredytacja w ochronie zdrowia ma na celu potwierdzenie spełniania przez dany podmiot standardów akredytacyjnych w jego zakresie funkcjonowania i udzielania świadczeń opieki zdrowotnej oraz tego podmiotu. Jest to proces dobrowolny dla podmiotów wykonujących działalność leczniczą. Zmiany przepisów dotyczyły m.in. zasad wnioskowania o akredytację, przebiegu jej przyznawania czy warunków jej uzyskania. Nowe standardy akredytacyjne zostały opublikowane w Dzienniku Urzędowym Ministra Zdrowia na początku września. Od października szpitale mogą składać wnioski o akredytację na nowych zasadach.

Standardy w znowelizowanej formie dotyczą m.in. kontroli zakażeń i sposobu postępowania z pacjentem w stanach nagłych. Duże znaczenie przypisywane jest analizie własnej działalności klinicznej oraz monitorowaniu wyników leczenia. Standardy mają na celu nie tylko zwiększenie bezpieczeństwa, ale także poprawę efektywności leczenia.

– Mamy do czynienia z tym, że zmienia się cała polityka jakości, całe tło jakościowe, które ma prowadzić wyłącznie do tego, aby leczenie i bezpieczeństwo pacjenta było cały czas wprowadzane na coraz to nowe, lepsze wyżyny. Ustawa o jakości to jest pewnego rodzaju drogowskaz. Daje ona podwaliny do tego, żeby realizować tę politykę jakości zarówno w poszczególnych placówkach, czy to są szpitale, czy to są przychodnie, według jednolitych norm, według jednolitych wskaźników, żeby móc się później porównywać, żeby móc ulepszać te procesy raz wdrożone – dodaje Sylwia Gołaś-Olszak.

Ustawa o jakości, oprócz zmiany sposobu akredytacji, nałożyła też na placówki ochrony zdrowia kilka istotnych obowiązków. Podmioty, które są szpitalami działającymi w ramach systemu podstawowego szpitalnego zabezpieczenia świadczeń opieki zdrowotnej i realizują świadczenia w ramach umowy z Narodowym Funduszem Zdrowia, muszą od marca uzyskiwać pięcioletnią autoryzację na określone zakresy świadczeń. Aby ją uzyskać, szpital musi spełniać dwa podstawowe warunki: prowadzić wewnętrzny system zarządzania jakością i bezpieczeństwem, a także realizować świadczenia z zachowaniem warunków określonych w rozporządzeniach koszykowych. Kolejnym istotnym obowiązkiem jest wprowadzanie standardów ochrony małoletnich pacjentów.

W opracowaniu „10 kroków skutecznego wdrożenia polityki jakości w placówce ochrony zdrowia” ekspertka wskazuje na najważniejsze rekomendacje w tym zakresie. Wśród nich jest postawienie pacjenta w centrum, „wplecenie” polityki jakości w DNA działania placówki i we wszystkie procesy, a także monitorowanie i analiza procesów jakościowych.

– Podnoszenie jakości w wielu obszarach, procedurach leczenia, procedurach administracyjnych czy prawnych stosowanych w szpitalu lub przychodni powinno się odbywać jednolicie i powinno prowadzić cały czas do polepszania tej opieki, cały czas powinno być to robione właśnie z myślą o pacjentach. A jeden z elementów ustawy o jakości, czyli badanie satysfakcji pacjenta, pozwala cały czas monitorować, badać, sprawdzać, czy te wdrożone działania poprawiające jakość przynoszą efekt, a efektem jest przede wszystkim zadowolenie i bezpieczeństwo pacjenta – ocenia ekspertka Wolters Kluwer Polska.

Kluczowe znaczenie dla polityki jakości w placówce ma kadra zarządzająca i personel. Zdaniem ekspertki menedżerowie powinni w sposób konsekwentny, zdeterminowany i spójny realizować politykę jakości we wszystkich przyjętych obszarach. Jednak powinni angażować w sposób pozytywny wszystkich pracowników placówki. Do tego potrzebne są szkolenia personelu w tym obszarze i jego motywowanie, zachęcanie i nagradzanie.

Mimo że wszyscy są zgodni co do tego, że ustawa o jakości jest potrzebna, to zarówno kierownictwo resortu zdrowia, jak i samorządy zawodowe stoją na stanowisku, że tę już przyjętą należy znowelizować. Zdaniem komentatorów w akcie prawnym brakuje chociażby rzeczy tak podstawowej jak definicja jakości. Z kolei minister zdrowia Izabela Leszczyna wskazuje, że w ustawie sporo jest zapisów biurokratyzujących, zwłaszcza pracę mniejszych podmiotów medycznych, i brakuje obowiązku raportowania zdarzeń niepożądanych. Dlatego też zapowiada nowelizację przepisów.