Muzeum Narodowe - Szczecin

13 CZERWCA 2024 | CZWARTEK

13.00 | Centrum Dialogu Przełomy MNS | wstęp wolny
               Wernisaż „Wolność na wyciągnięcie ręki. Serbołużyczanie, a kwestia mniejszości 
               narodowych” + sympozjum „Z Budziszyna do Szczecina” 
               Uczestnicy: dr Małgorzata Mieczkowska, dr hab. Piotr Pałys, Michał Dłużak

18.00 | Muzeum Historii Szczecina MNS | wstęp wolny
               Wernisaż „Ze starej skrzyni. Dawne stroje pomorskie” | Kuratorka: Iwona Karwowska 

15 CZERWCA 2024 | SOBOTA 

10.00–18.00 | wszystkie gmachy MNS w Szczecinie | wstęp wolny
               BEZPŁATNA SOBOTA W MUZEUM 

12.00 | Muzeum Sztuki Współczesnej MNS | wstęp wolny
               Spacer z Leonią Chmielnik oraz Joanną Łozowską, odpowiednio autorką oraz kuratorką 
               wystawy „Mój świat – nasz świat” 

12.00 | Muzeum Narodowe w Szczecinie | wstęp: 15 zł + obowiązkowe (!) zapisy
               Arcydziełka | „Kwadraty i prostokąty – lekcja kubizmu. Wiek XX”
               Warsztaty dla dzieci w wieku 6 –10 lat | Prowadząca: Agata Kamińska 

14.00–18.00 | Muzeum Tradycji Regionalnych MNS | wstęp wolny
               Europejskie Dni Archeologii w Muzeum Narodowym w Szczecinie
               14.00 – 18.00 | Ekspozycja „Zabytki z historią II: oryginały – kopie – rekonstrukcje, gry 
               archeologiczne”
               14.30 oraz 16.00 | Oprowadzania kuratorskie 
               17.00 | Konkurs dla zwiedzających

16 CZERWCA 2024 | NIEDZIELA

9.00–16.00 | Wystawa Zachodniopomorskich Kolei Dojazdowych MNS | wstęp wolny
               BEZPŁATNA NIEDZIELA w plenerowym skansenie kolejowym

ADRESY GMACHÓW MNS:
Muzeum Narodowe w Szczecinie, ul. Wały Chrobrego 3
Muzeum Narodowe w Szczecinie – Muzeum Tradycji Regionalnych, ul. Staromłyńska 27
Muzeum Narodowe w Szczecinie – Muzeum Sztuki Współczesnej, ul. Staromłyńska 1
Muzeum Narodowe w Szczecinie – Muzeum Historii Szczecina, ul. Księcia Mściowja II 8
Muzeum Narodowe w Szczecinie – Centrum Dialogu Przełomy, pl. Solidarności 1
Wystawa Zachodniopomorskich Kolei Dojazdowych, Gryfice, ul. Błonie 2

WOLNOŚĆ NA WYCIĄGNIĘCIE RĘKI
SERBOŁUŻYCZANIE, A KWESTIA MNIEJSZOŚCI NARODOWYCH

Zapraszamy w czwartek, 13 czerwca 2024 r., o godz. 13.00, do Muzeum Narodowego w Szczecinie – Centrum Dialogu Przełomy na otwarcie wystawy "Wolność na wyciągnięcie ręki. Serbołużyczanie, a kwestia mniejszości narodowych" po 1918 r.

Wystawę przygotował Instytut Serbołużycki w Budziszynie. Jej podstawę stanowią materiały pochodzące z Serbołużyckiego Archiwum Kultury.

Celem popularnonaukowej ekspozycji jest zaprezentowanie szerokiemu gronu odbiorców kompleksowego obrazu burzliwych dziejów Serbołużyczan w międzynarodowym kontekście oraz ich miejsce we współczesnym świecie. Na wystawie dostępny jest przewodnik w trzech językach: polskim, niemieckim i górnołużyckim. Wydarzeniem towarzyszącym ekspozycji będzie krótkie sympozjum pt. Z Budziszyna do Szczecina, w którym udział wezmą dr hab. Piotr Pałys, dr Małgorzata Mieczkowska i Michał Dłużak.

Wystawę będzie można oglądać do 19 lipca 2024 r.

dr hab. Piotr Pałys, prof. IŚ (Instytut Śląski), historyk zajmujący się dziejami najnowszymi. Autor m.in. Od inkorporacji do autonomii kulturalnej. Kontakty polsko-serbołużyckie w latach 1945–1950 (2005), Państwa słowiańskie wobec Łużyc w latach 1945–1948 (2014), Kwestia żytawska 1945–1949. Na skrzyżowaniu interesów czeskich, niemieckich, rosyjskich, serbołużyckich i polskich (2016), Wojciech Kóčka w serbołużyckim ruchu narodowym 1945–1950. Wybór dokumentów (2019), Jugosławia wobec Serbołużyczan i Łużyc w latach 1946–1949. Wybór źródeł (2020). Podczas sympozjum wygłosi wykład pt. Swoboda kiwa. Serbołużyczanie w dwudziestowiecznej Europie.

dr Małgorzata Mieczkowska (Uniwersytet Szczeciński), badaczka kwestii mniejszościowych i etnicznych i dziejów najnowszych, sorabistka. Autorka m.in. Pomiędzy koncepcją, a praktyką. Polska wobec Łużyc w latach 1945–1990 (2002), Polska wobec Łużyc w drugiej połowie XX wieku. Wybrane problemy (2006). Podczas sympozjum wygłosi wykład pt. Związki Pomorza Zachodniego z Łużycami i Serbołużyczanami.

Michał Dłużak (Muzeum Narodowe w Szczecinie), twórca i administrator strony internetowej Stowarzyszenia Polsko-Serbołużyckiego Pro Lusatia. Podczas sympozjum wygłosi wykład pt. Stowarzyszenie Polsko-Serbołużyckie Pro Lusatia w przestrzeni internetowej.

ZE STAREJ SKRZYNI
DAWNE STROJE POMORSKIE

Ubiór ludowy był jednym z podstawowych elementów wyróżniających grupę regionalną. Jego geneza i forma zależały przede wszystkim od warunków geograficznych, gospodarczych, społecznych, a także od wydarzeń historycznych.

Strój – odświętny ubiór – stanowił swoistą legitymację informującą o pochodzeniu i pozycji społecznej właściciela. Określał jego sytuacje majątkową, stan cywilny, profesję. Był jednym z nielicznych przejawów ludowej kultury, w którym zaznaczał się zbytek i luksus. Zanik strojów ludowych, który na terenie Pomorza rozpoczął się już w drugiej połowie XIX wieku, w dużej mierze związany był z rozwojem przemysłu i odchodzeniem od tradycyjnego stylu życia, a proces ten przebiegał często szybko.

Do czasów współczesnych zachowały się nieliczne świadectwa odzieży noszonej niegdyś przez mieszkańców pomorskich wsi (po obu stronach obecnej granicy). Muzeum Narodowe w Szczecinie na wystawie „Ze starej skrzyni. Dawne stroje pomorskie” na archiwalnych fotografiach, przedstawieniach ikonograficznych oraz poprzez oryginalne, zachowane do dziś, elementy ubiorów przedstawia odzież mieszkańców: bogatego, rolniczego południa -– Ziemi Pyrzyckiej, oraz z nadmorskiej, rybackiej północy – z Jamna, okolic Trzebiatowa i półwyspu Mönschgut na Rugii/Niemcy. Wiele obiektów i fotografii jest publiczne prezentowanych po raz pierwszy.

Kolorowa różnorodność dawnych ubiorów, którą możemy podziwiać na ekspozycji, jest doskonałą odskocznia od zunifikowanej i jednorodnej odzieży XXI wieku.

Wystawa „Ze starej skrzyni. Dawne stroje pomorskie”

Kuratorka: Iwona Karwowska

Wernisaż: – 13.06. 2024, godz. 18.00
Wystawa czynna: 14.06 – 8.09. 2024

Muzeum Narodowe w Szczecinie - Muzeum Historii Szczecina
ul. Księcia Mściwoja 8

ARCYDZIEŁKA 
KWADRATY I PROSTOKĄTY – LEKCJA KUBIZMU
WIEK XX  

„Kwadraty i prostokąty – lekcja kubizmu. Wiek XX” to temat warsztatów plastycznych dla dzieci w wieku 6 – 10 lat w ramach muzealnego cyklu „Arcydziełka”. 

Prowadząca Agata Kamińska zaprasza w niedzielę, 15 czerwca 2024 roku o godzinie 10.00 (to wyjątkowa data, zajęcia przełożone z terminu majowego). Warsztaty odbywają się w gmachu Muzeum przy Wałach Chrobrego. 

ARCYDZIEŁKA to cykl spotkań ze sztuką, opracowanych z myślą o dzieciach w wieku 6–10 lat. W trakcie zajęć uczestnicy będą artystycznie eksperymentować, bawić się formą i kolorem, a przy okazji poznawać historię sztuki, różnorodnych artystów oraz ich twórczość. Każde spotkanie będzie poświęcone jednemu zagadnieniu z historii sztuki w nawiązaniu do zbiorów Muzeum Narodowego w Szczecinie. Krok po kroku dzieci zapoznają się z terminami i pojęciami, wykonując prace plastyczne nawiązujące stylem do konkretnej epoki i wybranego dzieła. „Arcydziełka” mają wprowadzić najmłodszych w niesamowity świat sztuki, pokazać im bogactwo barw, kształtów, form i technik w niebanalny sposób. Na uroczyste zakończenie tej edycji „Arcydziełek” zaplanowano rozdanie dyplomów, spotkanie z sztuką ludową. 

Ilustracja: Jerzy Nowosielski (1923-2011), Stocznia, 1948, olej, płótno, 99 x 137 cm

SPACER Z AUTORKĄ I KURATORKĄ 
PO WYSTAWIE „MÓJ ŚWIAT – NASZ ŚWIAT”

Zapraszamy na spotkanie z Leonią Chmielnik oraz Joanną Łozowską, odpowiednio autorką oraz kuratorką wystawy „Mój świat – nasz świat” prezentowanej w Muzeum Narodowym w Szczecinie – Muzeum Sztuki Współczesnej. 

Spotkanie odbędzie się w najbliższą sobotę, 15 czerwca 2024 roku o godzinie 12.00. Wstęp wolny. 

Wystawa rzeźb Leonii Chmielnik Mój świat – nasz świat jest trzecią dużą prezentacją prac artystki w ciągu ostatnich siedmiu lat. Tym razem jednak to nie kamienne rzeźby i odlewy z brązu będą skupiać uwagę i podziw.

Z zakamarków pracowni Leny, w której tworzy od lat 80. XX wieku, udało się wydobyć na światło dzienne wiele zapomnianych lub dawno niepokazywanych prac.

„Co chcę pokazać na wystawie? To, czego ostatnio nie pokazywałam. Chcę pokazać prace wykonane z materiałów nietrwałych, prace z gipsu i ceramiki. Ceramiki pochodzą mniej więcej z tego samego okresu, to są lata 1986–1989. Powstały w Bolesławcu, tam była możliwość szybkiego wykonania pomysłów. A te pomysły właściwie same przychodziły, kiedy się brało materiał do ręki. A że akurat w większości kobiety wychodziły… Kobiety to mój ważny temat, realizowany i w innych materiałach. Teraz przyszedł czas, żeby to nazwać, podkreślić i jakoś zamknąć”.

Leonia Chmielnik mieszka i tworzy w Szczecinie od 1965 roku. Jest współautorką pomnika Bogusława X i Anny Jagiellonki, obchodzącego w tym roku jubileusz 50-lecia. Na wystawie prezentowany jest m.in. pierwszy projekt konkursowy pomnika jej autorstwa, modele gipsowe znanych realizacji plenerowych artystki, a także projekty konkursowe, które nie zostały zrealizowane. Założeniem tej pierwszej w Muzeum Narodowym w Szczecinie indywidualnej wystawy Leonii Chmielnik jest pokazanie prac szkicowych, projektowych, wykonanych z materii ubogiej, gipsu i gliny, lub w wyniku eksperymentowania z kombinacjami materiałów i stosowania tzw. technik własnych. Zgromadzone na wystawie obiekty pochodzą z całego okresu twórczości, tj. od 1965 roku po chwilę obecną.

Pracom Leonii Chmielnik towarzyszą fotografie Jacka Fijałkowskiego – fotografa i grafika współpracującego od lat z artystką w zakresie opracowania publikacji towarzyszących jej wystawom. Prezentują one detale rzeźb artystki, pokazując, jak odkrywczo można patrzeć na rzeźbę, gdzie zbliżenia, duże powiększenia, zafascynowanie szczegółem ujawniają nowe aspekty materii rzeźbiarskiej i inną perspektywę jej obserwacji. Wielkoformatowe zdjęcia dopełniają wizualnego kształtu ekspozycji.

Kolejnym uzupełnieniem, wzbogacającym odbiór twórczości Leny Chmielnik, jest projekcja w przestrzeni wystawy filmu Babska sprawa (2024) Heleny Kwiatkowskiej i Marty Płachty ze zdjęciami Bartosza Jurgiewicza. Na uwagę zasługują efektownie wplecione w narrację filmu ujęcia rzeźb artystki – ciekawie oświetlonych, uchwyconych w pracowni i plenerze ogrodu.

EUROPEJSKIE DNI ARCHEOLOGII

Tegoroczne Europejskie Dni Archeologii Muzeum Narodowe w Szczecinie wzbogaci udostępnieniem niewielkiej wystawy, która zostanie przygotowana jako jedna z kilku ekspozycji, organizowanych w ramach obchodów dwusetnej rocznicy utworzenia kolekcji starożytności pomorskich. 

Zapoczątkowane w 1824 roku zbiory stały się podstawą do utworzenia w 1927 roku Muzeum Regionalnego, a po 1945 roku weszły w skład zasobów Muzeum Narodowego w Szczecinie. Kolekcja ta jest świadectwem zainteresowań mieszkańców Pomorza zabytkami archeologicznymi na przestrzeni dwóch minionych wieków. Jednocześnie odcisnęło się na niej piętno złożonych losów regionu i jego współczesnej historii. Proponowany na Europejskie Dni Archeologii program działań na wystawie „Świt Pomorza. Kolekcja starożytności pomorskich” umożliwi wysłuchanie opowieści o dziejach tejże kolekcji, a także zawiera elementy aktywnej rozrywki. 

Ekspozycja „Zabytki z historią II: oryginały – kopie – rekonstrukcje” dostępna od 14.00 do 18.00 

Na niewielkiej wystawie „Zabytki z historią II: oryginały – kopie – rekonstrukcje”, zorganizowanej w przestrzeni stałej ekspozycji archeologicznej „Świt Pomorza”, zostaną zaprezentowane przykłady kopii pomorskich znalezisk archeologicznych wykonanych od pierwszej połowy XX wieku. Powielały one, a niekiedy ukazywały, zrekonstruowany wygląd zabytków, które były elementami kolekcji starożytności. W niektórych przypadkach kopie uzupełniały zbiory ekspozycyjne o artefakty, których oryginały znajdowały się w innych muzeach. Skomplikowane losy zbiorów pomorskich sprawiły, że cześć autentyków zaginęła lub uległa zniszczeniu, a zachowane kopie są obecnie jedynymi ich przedstawieniami pełnowymiarowymi. Ekspozycję uzupełnią ilustracje pochodzące z dokumentacji archiwalnej. 

Gry 14.00 – 18.00 
Zwiedzający mają możliwość skorzystania z przygotowanych gier wzorowanych na znaleziskach ze schyłku starożytności (gra w kości) i wczesnego średniowiecza (gra planszowa). Akcesoria do gier wraz z opisem reguł będą dostępne w strefie edukacyjnej wystawy „Świt Pomorza”. 

14.30
Oprowadzenie kuratorskie ścieżką tematyczną: „Zabytki z historią II: oryginały – kopie- rekonstrukcje” po wystawie Świt Pomorza”

16.00 
Oprowadzenie kuratorskie ścieżką tematyczną: „ 200 lat kolekcji starożytności pomorskich po wystawie „Świt Pomorza” 

17.00 
Konkurs dla zwiedzających: zidentyfikuj kopie znalezisk umieszczonych na wystawie „Świt Pomorza”. Troje uczestników, którzy jako pierwszy prawidłowo odszukają przedmioty scharakteryzowane na kartach konkursowych, zostanie nagrodzonych okolicznościowymi pamiątkami muzealnymi, przygotowanymi w ramach projektu 200 lat kolekcji starożytności pomorskich.