Profilaktyka chorób zakaźnych to dobra praktyka CSR i przykład efektywnej współpracy międzysektorowej

Rok 2020 przejdzie niewątpliwie do historii jako „rok pandemii COVID-19” oraz jej społecznych, zdrowotnych i ekonomicznych konsekwencji. Wydarzenia związane z obecną sytuacją epidemiologiczną pokazują, jak istotna jest prewencja związana z rozprzestrzenianiem się szeroko rozumianych chorób zakaźnych, nie tylko choroby COVID-19, wywołanej przez wirus SARS-Cov-2. Przed wieloma z nich możemy się dziś skutecznie zabezpieczyć. Polscy i światowi eksperci rekomendują, aby chronić m.in. osoby dorosłe przed bakteriami i wirusami, będącymi przyczyną chorób układu oddechowego, mogącymi nieść za sobą bardzo poważne konsekwencje zdrowotne. W czasie poprzednich debat zorganizowanych w ramach projektu Zdrowie Człowiek Profilaktyka, eksperci zwracali szczególną uwagę na konieczność wdrażania programów profilaktyki m.in. grypy oraz infekcji pneumokokowych i meningokokowych.

Szczepienia ochronne są najskuteczniejszą metodą zapobiegania i kontroli chorób zakaźnych, dlatego właśnie teraz, podczas pandemii COVID-19 warto inwestować środki i energię w profilaktykę i edukację związaną ze szczepieniami. Miejsce pracy jest często niedocenianym ogniwem w profilaktyce i prewencji chorób zakaźnych. Tymczasem stworzenie odpowiednich warunków pracy, w których pracownicy czują się bezpiecznie powinno być jednym z priorytetów odpowiedzialnych przedsiębiorców. Oprócz korzyści wizerunkowych i silniejszej identyfikacji załogi z firmą, pracodawca może tu liczyć na wymierne profity ekonomiczne, jak obniżenie kosztów związanych z absencjami.

– W przypadku pracowników narażonych na czynniki biologiczne powodujące choroby zakaźne, przepisy prawa nakładają na pracodawców określone obowiązki dotyczące ochrony zdrowia w tym zapewnienie szczepień ochronnych. Epidemia choroby Covid-19 pokazała, jak groźne są czynniki biologiczne i jak wielu pracowników, niezależnie od wykonywanej pracy, może być na nie narażonych. Przepisy nie obejmują wszystkich czynników biologicznych jednak warto, żeby w przypadku takich chorób jak grypa czy pneumokokowe zapalenie płuc zachęcać pracodawców do rozszerzenia opieki profilaktycznej. Badania naukowe potwierdzają, że szczepienia są skuteczną formą profilaktyki i przynoszą wymierne korzyści ekonomiczne. Z danych raportu pt.: „Szczepienia przeciw pneumokokom w populacji osób dorosłych w Polsce. Analiza bieżąca” wynika, że absencja chorobowa istotnie maleje po szczepieniach przeciw pneumokokom – w pierwszym roku o 18%, a w drugim – o 21,4%. Spadek ten dotyczy nie tylko całkowitej liczby dni zwolnienia lekarskiego w roku, ale także liczby pacjentów korzystających ze zwolnień[1]. Częste absencje spowodowane chorobą wymuszają na pracodawcy nie tylko zmiany w organizacji pracy, ale również generuje dla firmy dodatkowe koszty związane z organizacją zastępstw. Dlatego zachęcam Państwa do wdrażania i finansowania działań w zakresie profilaktyki chorób zakaźnych, w tym szczepień przeciw pneumokokom i meningokokom – mówi lek. Paweł Wdówik, specjalista medycyny pracy, konsultant krajowy w dziedzinie medycyny pracy, członek Rady ds. Zdrowia Publicznego i Rady Sanitarno-Epidemiologicznej XII kadencji, kierownik Oddziału Mazowieckiego Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy w Radomiu, Pierwszy Zastępca Prezesa Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Medycyny Pracy (PTMP), Przewodniczący Oddziału Warszawskiego PTMP.

Korzyści z prowadzenia projektów prozdrowotnych, w tym tak ważnych działań związanych z profilaktyką chorób zakaźnych, dostrzegają też samorządy. Poprawa świadomości i kondycji zdrowotnej danej społeczności oraz obniżenie kosztów leczenia wielu chorób to tylko niektóre z nich. Samorządy realizują liczne lokalne i regionalne programy polityki zdrowotnej, chociaż często nie określają tych działań mianem CSR. Występują w podwójnej roli, ponieważ dbają o lokalne społeczności, a także zatrudnionych w samorządowych jednostkach organizacyjnych pracowników.

– CSR – społeczna odpowiedzialność biznesu, mimo swojej nazwy, nie jest koncepcją zarezerwowaną wyłącznie dla świata biznesu. Pokazują to chociażby liczne lokalne i regionalne programy polityki zdrowotnej, prowadzone przez samorządy. W czasie pandemii COVID-19 jednym z priorytetów powinna być realizacja programów szczepionkowych, przyczyniających się do poprawy sytuacji epidemiologicznej samorządowych wspólnot mieszkańców. Inwestycja w PPZ to wyraz odpowiedzialności za zdrowie lokalnej społeczności i przykład dobrej praktyki, godnej naśladowania i upowszechniania. Praktyki obszaru zrównoważonego zarządzania, w którym gospodarność idzie w parze z innowacyjnością i najwyższą troską o mieszkańców. I mimo trudnej sytuacji finansowej samorządów, warto potraktować ją jako priorytetowe działanie, które przynosi długofalowe korzyści – przekonuje Marek Wójcik, ekspert ds. ochrony zdrowia, Pełnomocnik Zarządu ds. legislacyjnych w Związku Miast Polskich.

Realizując działania prozdrowotne samorządy współpracują z organizacjami zrzeszającymi pracodawców, a współpraca ta, jak pokazują przykłady, przynosi wymierne korzyści. Wspólne działania biznesu, organizacji pozarządowych i JST to sposób na lepsze wykorzystanie zasobów i możliwości, którymi dysponuje każdy z partnerów. Wielostronna współpraca pozytywnie wpływa też na budowanie zaufania i obywatelskości w społeczeństwie. I chociaż zadania każdego z sektorów – prywatnego, publicznego i społecznego – są nieco inne, ta forma współpracy, doskonale sprawdza się m.in. w obszarze promocji zdrowia.

– Nie zawsze wspólne prowadzenie działań CSR jest łatwe, ale synergia sprzyja uzyskiwaniu lepszych rezultatów. Izba Przemysłowo-Handlowa jest doskonałym przykładem, że takie inicjatywy mają sens. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom społecznym w czasie pandemii COVID-19 i odpowiadając pozytywnie na sygnały ze strony pracodawców, podjęliśmy rozmowy z Urzędem Miasta Krakowa, aby zapewnić dorosłym mieszkańcom tego regionu szczepienia przeciw pneumokokom. Dzięki wspólnym wysiłkom powstał projekt programu, zapewniającego ochronę przed infekcjami pneumokokowymi, będącymi jedną z głównych przyczyn groźnego dla zdrowia i życia zapalenia płuc – tłumaczy Rafał Kulczycki, Dyrektor Izby Przemysłowo-Handlowej w Krakowie.  

Integracji środowisk sprzyja edukacyjny projekt Zdrowie Człowiek Profilaktyka, organizując liczne spotkania, debaty i warsztaty oraz oferując wiele przydatnych narzędzi, ułatwiających inwestycje w działania prozdrowotne.

– Od kilku lat pokazujemy wielopłaszczyznowe korzyści wynikające z inwestycji w profilaktykę chorób zakaźnych w lokalnych społecznościach i w miejscu pracy. Zachęcamy do działania prowadząc spotkania edukacyjne i debaty (obecnie on-line), pokazując dobre praktyki i zapraszając do współpracy najlepszych ekspertów oraz praktyków. Udostępniamy na stronie projektu Zdrowie Człowiek Profilaktyka szereg przydanych materiałów i narzędzi, niezbędnych w zaplanowaniu, wdrożeniu i ewaluacji programów polityki zdrowotnej i innych aktywności prozdrowotnych. Samorządy mogą skorzystać m.in. z gotowych schematów programów polityki zdrowotnej, ankiet ewaluacyjnych oraz kalkulatorów kosztów przeprowadzenia programów. Dla wszystkich zainteresowanych udostępniamy bezpłatne konsultacje m.in. z ekspertami medycyny pracy, BHP, epidemiologami, doradcami podatkowymi oraz przedstawicielami samorządów i pracodawców, mającymi wieloletnie doświadczenie w realizacji działań zdrowotnych. Zapraszam do odwiedzenia strony internetowej projektu: www.ZdrowieCzlowiekProfilaktyka.pl, na której już wkrótce pojawi się najnowsza publikacja – praktyczny poradnik CSR – zachęca lek. med. Tomasz Jan Prycel, Współtwórca projektu Zdrowie Człowiek Profilaktyka, Dyrektor Zarządzający Stowarzyszenia CEESTAHC.

CSR to innowacyjny sposób myślenia, który może stać się doskonałym bodźcem dalszego rozwoju firm, niezależnie od ich wielkości, a – w szerszej perspektywie – także elementem zrównoważonego rozwoju struktur samorządowych. Organizacje, które w sposób przemyślany i konsekwentny zaplanują swoje cele strategiczne w powiązaniu z koncepcją CSR, mogą osiągnąć wymierne korzyści. Działania te pomagają budować długofalowe, oparte na zaufaniu relacje z interesariuszami, wpływają na wzrost atrakcyjności miejsca pracy lub regionu, co wiąże się z przyciąganiem wartościowych pracowników, partnerów biznesowych i inwestorów. Doskonałym kierunkiem działań CSR są projekty prozdrowotne. Przedsiębiorcy i jednostki samorządu terytorialnego, angażując się w profilaktykę zdrowotną, w tym szczególnie profilaktykę chorób zakaźnych, bezpośrednio wpływają na podniesienie jakości życia całego społeczeństwa.