Promocja książki Jarosława Jarzewicza „Architektura średniowieczna Pomorza Zachodniego”

Publikacja jest próbą zarysowania w miarę wielostronnego obrazu średniowiecznej architektury Pomorza Zachodniego, jej głównych nurtów i problemów. Choć obszar ten obfituje w dzieła architektury średniowiecznej – niejednokrotnie wybitnej jakości i skali – brak było dotychczas syntetycznego opracowania na ten temat. Zakres chronologiczny obejmuje okres od pojawienia się architektury murowanej na przełomie XII i XIII w. do początku XVI w. Omawiany tutaj obszar rysuje się jako swoisty region artystyczny o charakterystycznych odrębnościach, jednak z drugiej strony jest on częścią wielkiego regionu nadbałtyckiego. Krajobraz kulturowy tego terytorium zachował w znacznym stopniu do dziś cechy ukształtowane w średniowieczu: miasta o regularnej siatce ulic, zwykle niewielkie, z dominującą bryłą kościoła w centrum, rozrzucone są wśród rozległych pól, lasów i jezior. W poszczególnych częściach książki przedstawiony został historyczny i topograficzny kontekst, uwarunkowania techniczne i materiałowe, rozwój typów przestrzennych i przemiany stylowe. W architekturze odzwierciedlały się przemiany społeczne – od stosunkowo później chrystianizacji, przez burzliwy rozwój w XIII wieku, konsolidację w XIV wieku, szczyt rozwoju na przełomie XIV i XV wieku, po schyłek w początku XVI wieku. Szczególną uwagę poświęcono analizie i interpretacji dzieł najwybitniejszych, wyznaczających kierunki rozwoju lub najbardziej reprezentatywnych, gdyż wśród setek powstałych w tym czasie budowli znajdują się niewątpliwe arcydzieła – z katedrą w Kamieniu Pomorskim, opactwem w Kołbaczu, kościołami farnymi Stargardu i Szczecina na czele. Ich znaczenie wykracza daleko poza kontekst regionalny, są one pomnikami architektury w skali europejskiej.

Dr hab. Jarosław Jarzewicz, prof. UAM, od 2012 roku jest kierownikiem Zakładu Historii Sztuki Średniowiecznej Instytutu Historii Sztuki UAM. Jest badaczem zagadnień sztuki średniowiecznej (szczególnie architektury) Europy Środkowej; ikonografii oraz sztuki przełomu XVIII i XIX w. Szczególnie interesują go kwestie metodologiczne. Jest autorem wielu prac, m.in. Mittelalterliche Architektur in Polen. Romanische und gotische Baukunst zwischen Oder und Weichsel, red. Ch. Herrmann, D. von Winterfeld, t. 2, Petersberg 2015, s. 724–857; Kościoły romańskie w Polsce, Kraków 2014; Świątynia pamięci. O kościele-mauzoleum Raczyńskich w Rogalinie, Poznań 2005; Gotycka architektura Nowej Marchii. Budownictwo sakralne w okresie Askańczyków i Wittelsbachów, Poznań 2000.